Ana Sayfa | İletişim  
      Bağımlılık Profil İndeksi  
 
 
BAPİ

Bağımlılık Profil İndeksi (BAPİ) bağımlılığın boyutlarını değerlendiren ve bağımlılık şiddetini ölçen, 37 sorudan ve 5 alt ölçekten oluşan bir ölçektir.

BAPİ Alkol-madde kullandığı bilinen popülasyonlarda uygulanmalıdır. Toplum içinde alkol-madde sorunlarını taramak ve riskli kullanımı olanları saptamak için BAPİ tarama formu (BAPİ-T) kullanılmalıdır.

BAPİ yetişkinlerde kullanılmalıdır. 15-18 yaş grubu için BAPİ Ergen formu (BAPİ-E) kullanılmalıdır. BAPİ'nin, erkek ve kadınlarda benzer psikometrik özelliklere sahip olduğu saptanmıştır.

BAPİ'nin, alkol ve alkol dışı madde kullanımının ikisine birden duyarlı olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle kişinin alkol veya madde kullanması fark etmez. Diğer ölçeklerde olduğu gibi farklı ölçekler kullanmak gerekli değildir.

BAPİ'nin özbildirim ve uygulayıcı formu vardır. Her ikisinde de sorular aynıdır. Ancak yanıt seçenekleri daha keskin değerlendirme yapabilmek için özbildirim formunda beşli, uygulayıcı formunda ise üçlü likert skala kullanılmaktadır.

BAPİ özbildirim formunu indirmek için tıklayın

BAPİ uygulayıcı formunu indirmek için tıklayın

Aşağıdaki bilgilerin dışında daha geniş bilgi edinmek için...

BAPİ uygulama rehberini indirmek için tıklayın

Psikometrik özellikler

Tüm ölçeğin Cronbach alfa katsayısı 0.89 ve alt ölçeklerin Cronbach alfa katsayıları 0.63-0.86 arasında bulunmuştur. Madde-toplam puan korelasyon katsayıları için 0.42-0.89 arasındadır.

Varimax rotasyon kullanarak yapılan açıklayıcı faktör analizinde özdeğeri 1’den büyük 4 faktör elde edilmiştir ve toplam varyansın %52.39’unu açıklamaktadır.

Özbildirim formu ile uygulayıcı formu BAPİ toplam puanları arasındaki korelasyon 0.71'dir.

Normlar

Özbildirim formu

Özbildirim formu ortalaması 200 alkol ve madde bağımlısı ile yapılan çalışmada 12.8±2.64 olarak bulunmuştur. Eşit üç ayrı yüzdelik dilime bölündüğünde aşağıdaki değerlendirme ortaya çıkmaktadır.

  • Düşük bağımlılık şiddeti 12 puan altı

  • Orta bağımlılık şiddeti 12 ile 14 puan arası

  • Yüksek bağımlılık şiddeti 14 puan üstü

Alkol ve madde kullanıcılarının her ikisi içinde kesme noktasının 10,7 alınması doğrudur.

Bağımlılık tanısı için SCID ile yapılan değerlendirmede, tanı alt ölçeği için kesme noktası 4 (eğri altında kalan alan 0,90; duyarlılık 0,85-özgüllük 0,78) bulunmuştur.

Uygulayıcı formu

Uygulayıcı formu ortalaması 671 hükümlü ile yapılan çalışmada 3.31±2.36  olarak bulunmuştur. Eşit üç ayrı yüzdelik dilime bölündüğünde aşağıdaki değerlendirme ortaya çıkmaktadır.

  • Düşük bağımlılık şiddeti 1.6 puan altı

  • Orta bağımlılık şiddeti 1.6 ile 4.6 puan arası

  • Yüksek bağımlılık şiddeti 4.6 puan üstü

Uygulayıcı formunda 2 puan kesme noktası sorunlu alkol kullanımına işaret etmektedir.

Kodlama ve veri girişi

BAPİ'yi kendi hazırladığınız bir SPSS dosyasına girecekseniz; yani kendi açtığınız bir dosyaya veri girmek istiyorsanız, BAPİ soru numarasının başına "b" harfini ekleyerek değişken isimlerini oluşturunuz. Örneğin "12" nolu soruda değişkeni "b12" olarak giriniz.  

BAPİ için hazır SPSS şablonlarını kullanacaksanız; verilerinizi "bapimaster.sav" dosyasına giriniz. Bu dosyayı indirmek için tıklayın...

Özbildirim formu

Yanıt seçenekleri 0-1-2-3-4 olarak kodlanmalıdır.  Kodlamaya 1'den başlamayınız.

Uygulayıcı formu

BAPİ uygulayıcı formu kodlaması zaten formun üstünde yazılıdır. Yanıt seçenekleri 0-1-2 olarak kodlanmalıdır. 

Hesaplama

Değerlendirme yapılırken 13 ile 14'üncü soru ve 15 ile 16'ıncı soru birleştirilerek değerlendirilmektedir. Bunun nedeni 3 ve 14'üncü soruların toleransı, 15 ile 16'ıncı soruların yoksunluk belirtilerini ölçmesidir. Kendi içlerinde ortalama alınarak tanı ölçütleri alt ölçeği içinde değerlendirilmeye alınmaktadır. Böylece tanı ölçütü olan her bir durumun alt ölçek içinde eş ağırlığı olmaktadır. Tolerans ve yoksunluk, birer soruyla değerlendirmesi uygun olmadığı için ikişer soruyla değerlendirilmiş ve ortalamaları alınmıştır.

Madde kullanım özellikleri

(b1 + b2 + b3 + b4 + b5 + b6 + b7 + b8 + b9 + b10 + b11)/11 + b12

Tanı

(b13+14)/2 + (b15+16)/2 + b17+ b18 + b19 + b20

Yaşam üstüne etkileri

b21 + b22 + b23 + b24 + b25 + b26 + b27 + b28 + b29 + b31

Şiddetli istek

b30 + b32 + b33 + b34

Motivasyon

b35 + b36 + b37

BAPİ toplam puanı (bağımlılık şiddeti)

Madde kullanım özellikleri alt ölçeği puanı/2 + tanı alt ölçeği puanı/6 + yaşam üstüne etkileri alt ölçeği puanı/10 + şiddetli istek alt ölçeği puanı/4 + motivasyon alt ölçeği puanı/3

SPSS syntax

Verinizi "bapimaster.sav" SPSS dosyasına girdikten sonra...

  • "File" menüsünden "new" seçeneğini oradan "syntax" seçeneğini seçin.

  • Karşınıza gelen ekrana aşağıda yer alan metinleri kopyalayın

  • Ekranda metnin tümünü seçin, farenin sağ tuşuna tıklayın oradan "run current" seçeneğini seçin.Artık BAPİ alt ölçek ve toplam puanlarını içeren değişkenler dosyanıza eklendi.

BAPİ syntax metni

Compute Mady=mean(b1, b2, b3, b4, b5, b6, b7, b8, b9, b10, b11) + b12.

Compute B1314= mean(b13, b14).

Compute B1516=mean(b15, b16).

Compute Tani=sum(b1314, b1516, b17, b18, b19, b20).

Compute Yasam=sum (b21, b22, b23, b24, b25, b26, b27,b28, b29, b30, b31).

Compute Crav=sum(b30, b32, b33, b34).

Compute Motiv=sum (b35, b36, b37).

Compute bapitotal=mady / 2 + tani / 6 + yasam / 10 + motiv / 3 + crav / 4.

Syntax ile oluşturulan SPSS değişken isimleri açıklaması

Mady=Madde kullanım özellikleri

Tani=Tanı

Yasam= Yaşam üstüne etkileri

Crav= Şiddetli istek

Motiv= Motivasyon

Kaynak

Bağımlılık Profil İndeksi’nin (BAPİ) Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenilirliği.  Ogel K, Evren C, Karadağ F, Gurol T. Defne. Türk Psikiyatri Dergisi (2012). 23(4):264-273.

(http://www.turkpsikiyatri.com/PDF/C23S4/06.pdf)

Does the profile of addiction change according to the type of the substance used? Ogel K, Karadağ F, Evren C, Gurol DT.  Bulletin of Clinical Psychopharmacology 2011;21(Suppl. 2):S154-5

Bağımlılık Profil İndeks'inin (BAPİ) Kadınlarda Geçerlilik Ve Güvenilirliği.Ögel K, Başabak A, Evren C.  7.Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi, poster sunumu, 08-11 Aralık, Antalya 2011
 

 BAPİ Klinik formu

 BAPİ Ergen formu

 BAPİ Kısa formu

 BAPİ Risk Tarama formu

 BAPİ İnternet formu

 

 

 

 

Alkol kullanımı fazlaya ne yapma
 

© 2009 Kültekin Ögel | Web Yazıl

© 2012 Kültegin Ögel | Web Yazılım: Bayram İlyasoğlu | Valid XHTML |  Ana Sayfa | İletişim